Renowacja pianin i fortepianów

 

Jak każde urządzenie mechaniczne, tak pianino, czy fortepian wymagają przeprowadzania okresowych napraw. Czasami na naprawę bieżącą albo główną jest już jednak za późno. Aby przywrócić instrumentowi dawny blask, należy pomyśleć o dalej zakrojonych pracach, zwanych remontem kapitalnym, bądź niekiedy generalnym.

Części pianina lub fortepianu można podzielić na główne podzespoły:

 

Mechanizm

Remont mechanizmu jest najczęściej (obok remontu klawiatury i obudowy) wykonywaną pracą. Swym zakresem obejmuje czynności takie, jak:

 

  • wymiana: młotków, tłumików, filców, skórek, tasiemek, sprężyn;
  • renowacja (wymiana, szlifowanie-profilowanie filców) młotków
  • regeneracja osi i łożysk mechanizmu
  • regulacja mechanizmu

 

Klawiatura

Czasami nazywam klawiaturę "interfejsem instrumentu", gdyż bezpośrednio oddziaływuje na zmysły pianisty. Dlatego tak istotny jest jej wygląd i dotyk. Są pianiści, dla których klawisze wykonane z plastiku są odpychające i potrafią grać tylko na klawiszach wyposażonych w okładziny naturalne. Najczęstsze prace związane z regeneracją klawiatury obejmują:

 

  • czyszczenie drewna klawiszy i ramiaka klawiaturowego
  • renowacja, polerowanie i wybielanie nakładki z kości
  • wymiana zniszczonej kości na plexiglas
  • wymiana zniszczonej galanterii sukienniczej (kaszmir, filce, skórki)
  • renowacja (polerowanie, galwanizacja) sztyftów metalowych
  • optymalizacja ciężaru gry
  • wyrównanie tafli klawiatury i głębokości gry

Ostatnia z wymienionych czynności jest niezwykle pracochłonna i często pomijana przez domorosłych "stroicieli". Jest natomiast bardzo istotna dla idealnej współpracy klawiatury z mechanizmem, a co za tym idzie ma bezpośredni wpływ na poprawę jakości muzykowania

 

Obudowa

Jest najładniejszym z reguły elementem instrumentu, często zdobionym, rzeźbionym - zwłaszcza w przypadku instrumentów starszych, stylowych i stylizowanych. Niejednokrotnie rok produkcji pianina albo fortepianu można rozpoznać tylko po obudowie i jej stylistyce. Główną funkcją obudowy jest chronienie delikatnego wnętrza przed czynnikami klimatycznymi i intruzami. Dlatego też obudowa jest z upływem czasu najbardziej poszkodowaną częścią instrumentu. Z największą przyjemnością zawsze przywracamy pianinom i fortepianom ich pierwotną świetność. Jest to szereg pracochłonnych czynności ustalany każdorazowo dla poszczególnego instrumentu. Praktycznie nie zdarzają się dwie jednakowe renowacje.

Wyróżniamy kilka podstawowych rodzajów wykończenia obudowy:

1. Wysoki połysk:

  • politura szelakowa spirytusowa ręcznie nakładana
  • lakier poliestrowy na wysoki połysk (najpopularniejsze współcześnie wykończenie obudowy)
  • lakier akrylowy i lakier poliuretanowy, to nowoczesne lakiery będące nieco tańszą alternatywą dla renowacji instrumentów na wysoki połysk. Do niedawna były powszechnie stosowane głównie przez japońskich producentów pianin i fortepianów.

2. Wykończenie matowe (satynowe):

  • lakiery syntetyczne 
  • wosk i olej
  • politura naturalna

 

Dźwięcznica

Zwana inaczej częścią akustyczną. W skrócie składa się z następujących elementów:

  • drewnianego szkieletu (tył pianina lub spód korpusu fortepianu);
  • płyty rezonansowej - membrana z litego drewna świerkowego zasłonięta strunami;
  • ramy żeliwnej - niektórzy twierdzą, że złotej lub mosiężnej. Niestety, ona ma tylko kolor złoty...
  • naciągu strun wraz z kołkami stroikowymi.

Najpopularniejsze prace konserwatorskie wiążą się z:

  • renowacją płyty rezonansowej (likwidacja pęknięć, wygładzenie i lakierowanie);
  • wymianą kołków stroikowych, strojnicy i strun;
  • renowacją ramy żeliwnej (tzw. "metalowej płyty"), również spawanie pęknięć;

Strojenie pianina albo fortepianu nie jest czynnością, którą można określić jako naprawa. Więcej na temat - strona o strojeniu